Bazylika Zaśnięcia Najświętszej Bogurodzicy v Ľutinie (sanktuarium Mariańska Góra)
Sanktuarium Maryjne w miejscowości Ľutina, popularnie zwane Mariańską Górą, znajduje się na południowym zboczu Gór Czerchowskich, dolinie potoku Ľutinka. Mariańska Góra zaistniała w powszechnej świadomości jako miejsce domniemanych objawień św. Mikołaja. Miejscowość jest wzmiankowana od 1330 roku, ale dopiero objawienia przyciągnęły tutaj tłumy wiernych. Objawienie miało miejsce w 1851 roku. Święty miał podarować Zuzanie Feketovej ikonę maryjną, czyniąc z Ľutiny największe greckokatolickie sanktuarium maryjne na Słowacji. W tamtym czasie we wsi znajdowała się drewniana świątynia, która z czasem stała się niewystarczająca i w 1908 roku ukończono budowę nowego kościoła. Krótko przed jego ukończeniem drewniana świątynia spłonęła. Od 1968 roku, tj. po przywróceniu działalności Kościoła Greckokatolickiego w Czechosłowacji, liczba pielgrzymów z roku na rok rosła. Podczas pielgrzymki pod koniec Roku Maryjnego 1988 ordynariusz Ján Hirka odczytał breve apostolskie, na mocy którego papież Jan Paweł II podniósł tutejszy kościół i przyległe obiekty do rangi bazyliki mniejszej. Z inicjatywy arcybiskupa i metropolity preszowskiego Jána Babjaka, utworzono tzw. Drogę Światła prowadzącą do bazyliki z czternastoma kaplicami, w których znajduje się czternaście objawień i refleksji, począwszy od święta Zmartwychwstania Pańskiego do święta Zstąpienia Ducha Świętego. Kapliczki prowadzą ponad bazylikę, aż pod sam las.
Na terenie sanktuarium znajduje się także drewniany kościół Świętej Rodziny, wznoszący się na skale powyżej bazyliki. Wielką atrakcją kościoła jest jego wieża, która służy jako punkt widokowy. Równocześnie z kościołem Świętej Rodziny i Drogą Światła wykonano także drogę krzyżową, która zaczyna się przy kaplicy św. Mikołaja, a kończy przy drewnianej świątyni na wzgórzu. W kompleksie znajdują się dwie równoległe ścieżki, pomiędzy którymi płynie strumień, a także mini skansen z replikami drewnianych kościołów z terenu Słowacji oraz kilkoma obiektami z Ukrainy i Polski.
Miejsce objawień znajduje się około 800 metrów od bazyliki. To właśnie tu gromadzą się tysiące wiernych podczas najważniejszej dorocznej pielgrzymki i podczas różnych uroczystości liturgicznych i modlitewnych. Na Mariańskiej Górze znajdują się cztery kaplice: Kaplica św. Mikołaja ze źródełkiem, Kaplica Zaśnięcia Najświętszej Bogurodzicy z przestrzenią liturgiczną, Kaplica św. Anny i Kaplica Krzyża Świętego.
W regionie znajduje się wiele sanktuariów i świątyń. Warto na przykład odwiedzić kościół katedralny św. Jana Chrzciciela, sanktuarium w Gaboltovie, ścieżkę edukacyjną św. Marcina z Tours, sanktuarium Kikapa.
