Klasycystyczny dwór w Pečovskiej Novej Vsi

Klasycystyczny dwór w Pečovskiej Novej Vsi

Pierwsza wzmianka o wsi Pečovská Nová Ves pochodzi z 1319 roku (Wyfalu). Ta ważna pod względem historycznym wieś już w średniowieczu była ośrodkiem posiadłości, ale dopiero na początku okresu nowożytnego jej znaczenie wzrosło na tyle, że pojawiła się potrzeba budowy siedziby ziemiańskiej. Do 1322 roku wieś była majątkiem królewskim, a następnie wraz z okolicą przeszła w ręce szlachcica Mička, który zbudował swoją siedzibę wysoko w Górach Czerchowskich. Za sprawą zawieranych małżeństw w Pečovskiej Novej Vsi pojawiły się inne rody (Péchy, Mariássy czy Bornemisz), które zamieszkiwały kasztele i dwory. Dzięki nim Pečovská Nová Ves ma sporo zabytków i ciekawych obiektów. Poza barokowym kościołem, klasycystyczną synagogą i kaplicą, zachowało się tu ponad dziesięć kasztelów i dworów. Pod względem ilości konkurować mogą tylko miejscowości Liptowski Jan lub Brezovica. Taka koncentracja obiektów zabytkowych jest dosyć nietypowa dla obszarów wiejskich.

Dwór został zbudowany w pierwszej połowie XIX wieku w stylu klasycystycznym. Budynek wzniesiono na planie litery „L”, o czym świadczy stan naniesiony na historyczną mapę katastralną z 1869 roku. Budowę dworu (z myślą o swoim synu) zainicjował Benjamin Péchy (Peči). Kiedy jednak syn zmarł nagle w Wiedniu, prace przerwano. Dzieła dokończyła dopiero jego córka (żona Denesa Pongracza). Gdy zapadła decyzja o przeprowadzce na Liptów, dwór został sprzedany Lajosowi Bornemiszowi. Ten z kolei sprzedał go Elemerowi Pečiemu za 10 tysięcy florenów.

Jest to budynek parterowy, w północnym skrzydle dwukondygnacyjny. Tylko północne skrzydło jest podpiwniczone. Po obu stronach znajdującego się w centralnej części holu wejściowego znajdują się cztery lustrzane pomieszczenia połączone korytarzem biegnącym w kierunku północno-wschodnim. Skrzydło dworu ma układ poprzeczny względem ulicy, dwutraktowy. Hol wejściowy ma niskie spłaszczone sklepienie w typie czeskiej kapy. Pozostałe pomieszczenia również mają sklepienia w tym typie lub płaskie sufity. Podczas ostatniego remontu dobudowano portyk wejściowy, który znajduje się w parku przed urzędem gminy, czyli w swoim pierwotnym miejscu, w oryginalnym kształcie i rozmiarze. W ten sposób przywrócono oryginalne osłonięte wejście. Część nośna – filary portyku wykonane są z cegły pełnej. Łuki między filarami są żelbetowe, a poziomą konstrukcję nośną tworzy płyta żelbetowa. Balustrada składa się z piaskowcowych tralek, u dołu profilowana znajduje się płyta i parapet. W przejściach otworów arkadowych filary portyku są ozdobione prostymi, profilowanymi gzymsami. Filary portyku w części cokołowej są obłożone płytami z piaskowca i zakończone gzymsem cokołowym. Narożne ryzality mają trójkątne szczyty zakończone profilowanymi gzymsami. Nad otworami okiennymi fasad znajduje się prosty profilowany gzyms, a powyżej para otworów wentylacyjnych. Główny portyk wejściowy również jest zakończony trójkątnym szczytem. Dach jest czterospadowy. Na zachód od dworu znajduje się dawny park z nowymi nasadzeniami. Pod względem architektonicznym zbliżone dwory z tego samego okresu znajdują się w pobliskich wsiach Uzovský Šalgov i Hermanovce. Obiekt wraz z przyległym sadem i zabudowaniami gospodarczymi przez długi czas zachował swój pierwotny wygląd.

Do 1945 roku budynek służył właścicielom zgodnie z jego przeznaczeniem (do celów mieszkalnych). Po II wojnie światowej został skonfiskowany. W latach 1945–1950 był wykorzystywany jako magazyn, po 1950 roku został zaadaptowany na potrzeby przedszkola, a w latach 1961–1962 mieściła się w nim dziewięcioletnia szkoła podstawowa, biblioteka i kino. Dla potrzeb kina zaadaptowano północne skrzydło. Usunięto w tym celu wszystkie ścianki działowe i dobudowano dodatkową przestrzeń w północnym skrzydle budynku (scena). Przeprowadzono kompleksową wymianę okien, częściowo także drzwi, dachu i podłóg. W latach 1979–1980 budynek został odremontowany na potrzeby spółdzielni Pleta z Preszowa. Od 2002 roku obiekt jest remontowany i powiększany. Będzie się w nim mieścił urząd gminy.

Dwór we wsi Pečovská Nová Ves leży na Szaryskim Szlaku Zamkowym.

INFORMACJE: Dwór z parkiem znajduje się w południowo-wschodniej części wsi, na północny wschód od drogi krajowej.

Informácie

Urząd Gminy Pečovská Nová Ves
Hlavná 33
082 56 Pečovská Nová Ves

Tel.: 051/4583 121
E-mail: obec@pecovska.sk

Dwór z parkiem znajduje się w południowo-wschodniej części obszaru zabudowanego wsi, na północny wschód od drogi krajowej.

Zdieľať:

Mapa

Podujatia v regióne

Koncert, Tradície

piątek, 3 stycznia, 2025

Sabinov, Slovensko