Najstarsza wzmianka o wsi Demjata pochodzi z 1332 roku. Wspomina się w niej, że proboszczem miejscowej parafii był niejaki Matej. W dokumentach z XIV–XVI wieku Demjata występuje pod nazwą Demethe. Jest to węgierska wersja oryginalnej nazwy słowackiej wywodzącej się od słowackiego imienia lub przydomku. W połowie XV wieku wieś została podzielona na Niżną i Wyżną Demjatę. W zachodniej części wsi znajduje się dwór Hámoš z przyległym parkiem, stanowiący dominantę urbanistyczną i architektoniczną tego obszaru.
Kasztel w stylu renesansowym powstał w drugiej połowie XVI wieku i został przebudowany w stylu barokowym w 1764 roku. Nazwa Hámoš (lub inaczej dwór Ámosa), pochodzi od nazwiska ostatnich właścicieli. Jest to dwukondygnacyjny, czteroskrzydłowy budynek na planie prostokąta, z wewnętrzny atrialnym dziedzińcem. Elewacje oryginalnie miały profilowane ościeże okien (zachowało się kilka na zachodniej elewacji). Na głównej (wschodniej) fasadzie znajduje się centralnie umieszczona klatka schodowa z barokowym portalem i występującymi kolumnami po bokach oraz ozdobnym szczytem wolutowym. Nad portalem znajduje się barokowe okno. Po bokach fasady frontowej, na oryginalnych renesansowych wspornikach opierają się nowsze, historyzujące wykusze. Elewacja wykończona jest poziomym rzędem otworów strzelniczych i gzymsem wieńczącym.
Dwór pierwotnie posiadał uskokową attykę z półokrągłymi uskokami, które zachowały się po północnej stronie fasady dziedzińca. Dziedziniec pierwotnie posiadał otwarty podcień, który został zamurowany. W południowo-zachodnim narożniku dworu znajduje się kwadratowa, trzykondygnacyjna wieża. Wewnątrz budynku w przyziemiu można zobaczyć renesansowe sklepienia, a na drugiej kondygnacji sklepienia pruskie. Obok kasztelu pod koniec XIX wieku założono park przyrodniczo-krajobrazowy, prawdopodobnie w miejscu wcześniej istniejącego.
Do dziś zachowały się tylko pozostałości pierwotnego założenia parkowego. Cała zachodnia część parku została w ostatnich latach podzielona na mniejsze działki, na których pobudowały się domy, docierając aż pod sam kasztel, co znacznie zaburzyło równowagę urbanistyczną. W południowej części parku urządzono boisko z murawą. Spośród oryginalnych drzew wartość sadowniczą i dendrologiczną mają lipa wielkolistna, buk pospolity, kasztanowiec pospolity, jesion wyniosły i czeremcha zwyczajna. Choć park jest mniejszy niż oryginalne założenie, a jego kompozycja została zaburzona, nadal jest szansa na rewitalizację zlikwidowanej części ozdobnej i odtworzenie parku jako świadectwa rozwoju sztuki ogrodniczej w regionie.
Kasztel Hámoš leży na Szaryskim Szlaku Zamkowym.
INFORMACJE: Kasztel znajduje się w kierunku na Veľký Slivník, po lewej stronie za torami kolejowymi.
