Renesansowy dwór we wsi Záborské
Oryginalnie renesansowy dwór został zbudowany w 1614 roku. Znajduje się on na niewielkim wzniesieniu w centrum wsi. W 1741 roku został przebudowany w stylu barokowym. Kolejne przebudowy miały miejsce na początku XIX wieku. Jest to dwukondygnacyjna budowla z dwiema narożnymi wieżami i całkowicie zbarokizowaną fasadą, która była bogato zdobiona. Fasada jest artykułowana pilastrami i „oskrzydlonymi” […]
Zamek Rakoczego w Wielkim Szaryszu – nieistniejący
Zamek zbudowany na ruinach dawnego klasztoru augustianów, przypuszczalnie z wykorzystaniem budulca z dawnego klasztoru. Według zachowanych śladów można wnioskować, że powstał w XVII wieku. W 1645 roku majątek Zamku Szarysz trafił w ręce Rakoczych. Wcześniej należał do rodziny Perényi, która posiadała również Zamek Szarysz. Najbardziej znanym właścicielem z rodu Rakoczych był Franciszek II Rakoczy, który […]
Renesansowy dwór we wsi Brezovička
W 1307 roku we wsi Brezovička rodzina Berzeviczych zbudowała klasztor–zamek (prawdopodobnie w lokalizacji „Zámčisko”, powyżej drogi łączącej regiony Spisz i Szarysz), który musiał zostać zburzony w XIV–XV wieku. Od tego zapewne wywodzi się wcześniejsza nazwa wsi – Hamburg. Prawdopodobnie było to połączenie niemieckiego „ham”, czyli cypel i „burg” – zamek, mającego oznaczać „zamek na cyplu”. […]
Secesyjny dwór we wsi Haniska
Secesyjny dwór z XX wieku to blokowy, parterowy, dwutraktowy, narożny budynek z małą okrągłą wieżyczką. Przed wejściem oryginalnie znajdował się taras z balustradą, nad oknami można zobaczyć charakterystyczne „skrzydlate” frontony. Dwór został przebudowany i od 1990 roku jest siedzibą urzędu gminy oraz biblioteki ze świetlicą. W 2020 roku został odrestaurowany, a następnie wykonano współczesną dobudowę. […]
Dwór we wsi Haniska
Późnoklasyczny, samotnie stojący dwór, pochodzi z drugiej połowy XIX wieku. Zachował się napis na wewnętrznej ścianie piwnicy – rok 1894. Jest to budynek parterowy, blokowy, trójtraktowy. Na elewacji głównej, jak i w narożnikach, zaznacza się boniowanie. Okna z segmentowymi frontonami wspartymi na konsolach. Na ryzalicie znajdują się okna francuskie z półokrągłym zakończeniem. Do dworu należały […]
Dwór w Brezovicy
Brezovica leży jest w dolinie Torysy, pod wschodnimi stokami Gór Lewockich. Wieś powstała przy dawnym szlaku prowadzącym z regionu Szarysz na Spisz, zwanym w źródłach „Via Magna”, czyli duża droga. Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z 1317 roku. W tym czasie rozpoczęła się budowa siedziby rodu Berzeviczy. Przyczynił się do tego Michał Berzeviczy, a […]
Klasycystyczny dwór w Brezovicy
Klasycystyczny dwór zbudowany na fundamentach siedziby rodu Berzeviczy znajduje się w centrum wsi. Pierwotnie miał kształt prostokątny, później dobudowano do niego owalną wieżę, a na początku XIX wieku część zachodnią. Na elewacji zachował się herb rodowy. Parterowy budynek z efektowną okrągłą narożną wieżą ucierpiał podczas pożaru w 2000 roku. Poza ścianami obwodowymi i sklepieniami piwnicy, […]
Renesansowy dwór w Brezovicy
Parterowy dwór o nieregularnym planie został zbudowany w XVI–XVII wieku. Archiwalia z tego okresu podają niezbyt szczegółowe informacje o dworach, dlatego czas budowy możemy określić na podstawie detali architektonicznych, takich jak sklepienia kolebkowe z lunetami i wydłużonymi kalenicami, kamienny portal z fasetami w ościeży i inne elementy kamienne, które należy umiejscowić w XVI wieku. W […]
Dwór w Tulčíku
Wieś Tulčík leży w północnej części powiatu preszowskiego, na południowo-zachodnim krańcu Beskidu Niskiego, w dolinie rzeki Sekčov. Podobnie jak wszystkie okoliczne wsie, od XI wieku należała do królów węgierskich, którzy czerpali wpływy z poboru myta. W połowie XV wieku majątkami tuličíckimi oraz wpływami od poddanych i z poboru myta zainteresowali się szlachcice ze wsi Rozhanovce […]
Pałac Szirmaya w Preszowie
Pałac zbudowany przez Tomasa Szirmaya zmieniał swoje oblicze i właścicieli, a jego pierwotna nazwa odeszła w zapomnienie. Dziś znany jest albo jako Prawosławny Wydział Teologiczny, albo jako Dom Pionierów i Młodzieży. Dwór lub pałac powstał w pierwszej połowie XVIII wieku na obrzeżach miasta jako siedziba ziemiańska z folwarkiem. Był to parterowy budynek murowany, zbudowany na […]
Wczesnorenesansowy dwór w Brezovicy
W dawnym miasteczku, którego największy rozkwit przypada na okres od XV wieku, było niegdyś aż siedem wspaniałych dworów, renesansowy kasztel z XVII wieku i synagoga. Do dziś zachowały się cztery dwory, które mają status narodowych zabytków kultury. Wczesnorenesansowy dwór powstał w pierwszej połowie XVII wieku, a następnie był przebudowywany w XIX i XX wieku. Ma […]
Grodzisko Várhegy – Várheď
Prehistoryczny gród z okresu neolitu, eneolitu, kultury halsztackiej i średniowiecza. Zlokalizowany się na północny zachód od miejscowości Močidľany na wysokości 503,0 m n.p.m., na stromym wzgórzu Várheď (513 m n.p.m.), na południe od terenów zabudowanych miejscowości Uzovský Šalgov, odkryty przez dra Jozefa Repčáka. Znajduje się na północno-zachodnim skraju wsi Jarovnice. W fachowej literaturze archeologicznej lokalizacja […]
