Kysak od początku leżał na rozdrożu, w miejscu, gdzie Hornad zmienia swój bieg na południowy. W miejscu, które otwiera się na dolinę Szarisza, Abowa i Spisza. Čierna hora to pasmo górskie, które stanowi granicę ze słowackimi Rudawami. Od wschodu graniczy z Kotliną Koszycką, od północy z Wyżyną Szaryską, a od północnego zachodu z Braniskiem. W sercu tych wzgórz leży Kysak, gdzie różnice kulturowe, dialektalne i wyznaniowe wymieszały się, tworząc specyficzne cechy, które są unikalne dla tej gminy. Wieś Kysak została prawdopodobnie założona po 1289 roku. Akt z 1289 r. dotyczący podziału majątku Piotra z Drien między jego 5 synów, w którym najstarszy syn Juraj otrzymał między innymi terytorium dzisiejszego Kysaka, nie wspomina jeszcze o wsi w tym czasie. Ze względu na dobre położenie nad rzeką Hornád, Kysak stał się ulubionym miejscem panów z Drienova, którzy zbudowali tu kurię, gdzie przebywali częściej niż na zamku Drienov. Zamek został zbudowany jako zamek obronny, więc nie zapewniał takiego komfortu jak inne zamki w tamtych czasach. Później zbudowali zamek w Kysak, po raz pierwszy wspomniany w 1423 r., który później popadł w ruinę, a jego mury zawaliły się. Powodem tego było wymarcie majątku Drienov, a nowi właściciele zamku z Plosky i Žehne mieli własne osady. Zbieg Hornadu i Svinki może nam wiele powiedzieć o potężnych Abowcach, którzy rządzili tym regionem, o innych panach, o Macieju Korwinie, o żołnierzach, którzy tu dotarli, o Iskrach, katolikach i ewangelikach oraz ich sporach, ale także o flisakach, zwykłych ludziach, pielgrzymach przybywających w święte góry do Małej Wsi i Obišovców. A później, wzdłuż stalowych szyn tego węzła kolejowego, grzmiała historia całego narodu. Przechodzili tędy władcy, mężowie stanu, prezydenci, ministrowie, armie, które można sobie tylko wyobrazić, a także biedni Żydzi w drodze do piekła Auschwitz. Wojna i pokój, dyktatura i wolność, dudniły wzdłuż torów.
